4 września 2020 r. ks. abp dr Wacław Depo odprawił Mszę św. w archikatedrze pw. Świętej Rodziny w intencji częstochowskich ofiar niemieckiej agresji na Polskę we wrześniu 1939 r.
Eucharystię współkoncelebrował m.in. ks. Ryszard Umański, kapelan częstochowskiej "Solidarności". Przed Mszą św. wiązanki kwiatów na mogiłach żołnierzy i oficerów, obrońców Częstochowy, na cmentarzu Kule złożyły delegacje Regionu, Stowarzyszenia WIR oraz Prawa i Sprawiedliwości z posłem ministrem Szymonem Giżyńskim i posłanką Lidią Burzyńską. Na zdjęciu górnym: od lewej - zastępca przewodniczącego ZR Dorota Kaczmarek, Marek Krawczyk (chorąży), Andrzej Bala (członek ZR), poczet sztandarowy Stowarzyszenia WIR. Modlitwę w intencji obrońców Częstochowy zainicjował ks. Umański.
81 lat wcześniej, 4 września 1939 r. w "Krwawy Poniedziałek", niemieccy żołnierze zamordowali kilkuset cywilnych mieszkańców Częstochowy. Pierwsze jednostki Wehrmachtu wkroczyły do Częstochowy w niedzielę 3 września rano. Następnego dnia w kilku miejscach miasta wybuchły chaotyczne strzelaniny. Niemcy swoje bezbronne ofiary zgromadzili w kilku miejscach, m.in. na placu przed katedrą, przy ulicy Strażackiej i na placu Daszyńskiego. Przed katedrą strzelano w zbity tłum ludzi z karabinów maszynowych. Kolejne ciała ekshumowano w ostatnich tygodniach podczas prac remontowych w sąsiedztwie archikatedry.
Całkowitą liczbę ofiar tragicznych zdarzeń 4 września 1939 r. szacuje się na kilkaset osób. W 1989 r., w 50. rocznicę mordu częstochowian, na placu Jana Pawła II przed katedrą Świętej Rodziny stanął kamienny obelisk ufundowany przez jej ówczesnego proboszcza ks. Józefa Chwisteckiego przy wsparciu finansowym parafian.
Kilka lat temu w wypowiedzi dla Radia Fiat ks. Ryszard Umański podkreślił: "4 września 1939 r. w Częstochowie miała miejsce pierwsza publiczna egzekucja ludności cywilnej, i to miasto zasługuje, by być wymieniane przez wszystkich polskich historyków i polityków. Niestety, ta data i ta tragedia wydaje się zapomniana, co widzimy po frekwencji na Mszy św. w katedrze. Szkoda, że nie ma młodzieży, nie ma sztandarów szkolnych. 4 września dla mieszkańców naszego miasta powinien być datą świętą".
